اثر سایه اندازی بر برخی صفات مهم فیزیولوژیک در عدس

نور از عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی در سیستم­ های کشت مخلوط وزراعت-جنگل محسوب می‌شود، به همین دلیل آزمایشی جهت تعیین تاثیر شدت ­های نوری مختلف در دو رقم عدس انجام گرفت. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 92-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک ­های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل سایه ­اندازی در پنج سطح بدون سایه (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 درصد سایه و ارقام عدس (Lens culinaris Medic) شامل زیبا و ILL4400 بود. در این پژوهش صفـات فیـزیولوژیک تحت برهمکنش سایه­ اندازی × رقم اختلاف معنی­ داری از خود نشان دادند. با افزایش میزان سایه­ اندازی، رقم زیبا دارای بیشترین میزان کلروفیل a و b بود. میزان کارتنویید، محتوای آب نسبی و شاخص سطح برگ با افزایش سایه ­اندازی روندی صعودی داشتند. بیشترین میزان کارتنویید و محتوای آب نسبی در تیمار 100 درصد سایه­ اندازی و رقم ILL4400 و کمترین میزان کارتنویید در تیمار عدم تنش (نور کامل) و رقم زیبا مشاهده گردید. بیشترین میزان وزن مخصوص برگ در این پژوهش در تیمار شاهد (نور کامل) و رقم زیبا مشاهده شد و با افزایش سایه ­اندازی از وزن مخصوص برگ کاسته شد. با افزایش سایه ­اندازی از عملکرد دانه کاسته شد، بیشترین عملکرد دانه (2532 کیلوگرم در هکتار) در تیمار شاهد (نور کامل) و رقم زیبا و کمترین عملکرد دانه (1137 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 100 درصد سایه­ اندازی و رقم ILL4400 مشاهده گردید. بنابراین، نتـایج نشان داد که رقم زیبا در سطوح بالاتر سـایه از شـاخص سطح برگ، میزان نسبی آب برگ و میزان کلروفیل a بیشتری برخوردار بود، پس در­ شرایط کشت مخلوط و آگروفارستری که نور یک عامل محدودکننده می­ باشد، کشت عدس رقم زیبا می ­تواند موفقیت آمیز باشد.